Pendidikan_Sesorah

SESORAH

A. Werdinipun Sesorah

            Micara, sesorah, sambutan, pidhato, ugi ingkang dipunwastani medharsabda menika ngandharaken gagasan, panemu, utawi osiking manah sarana lisan wonten ing sangajengipun priyantun ingkang kathah. Tumindak micara menika kalebet sedayanipun pari-polahing priyantun ingkang mujudaken polahing tumindak, mliginipun obahing sarira, pasuryan, rasa-pangrasa sarta jiwaning manungsa. Mila sesorah ingkang dipuntindakaken dening salah satunggaling priyantun saged ugi mboten lumaku kanthi becik, amargi mboten wonten priyantun ingkang sampurna. Awit saking menika sesorah kedah dipungladhi, tansah ngangsu kawruh sarta nulad para priyantun ingkang sampun wasis anggenipun sesorah. Sejatosipun sesorah ingkang sae menika mboten saderma apalan.

B. Jinising Sesorah

1.      Sesorah kanthi cara apalanutawimemoriter

Sesorah kanthi menika juru pamedhar sabda kedah ngasta cathetan utawi seratan rumiyin banjur dipunapalaken ngantos boten wonten tembung-tembung ingkang kacicir. Dados boten wonten panemu-panemu enggal saha raos-pangraos amargi sampun dipunserat sedaya wonten ing salebetipun cathetan ingkang sampun dipundamel. Ananging menawi wonten apalan ingkang kesupen, saged njalari sedaya apalan ingkang sampun dipunkuwasani menika ical. Cara menika namung dipunginakaken kangge priyantun utawi lare-lare ingkang nembe ajar pidhato.

2.      Sesorah kanthi cara naskahutawiteksutawimanuskrip

Sesorah utawi pidhato cara naskah utawi teks menika juru pamedhar sabda kedah ngasta naskah nalika pidhato banjur dipunwaos sedaya. Cara menika padatanipun dipunginakaken dening para pejabat utawi punggawaning nagari, mliginipun wonten ing upacara-upacara resmi.  Kanthi ancas supados mboten mlenceng saking tujuan, mboten klentu saha wekdal ingkang sumadya winates. Menawi wonten rembug-rembug sanesipun antawisipun pejabat kaliyan masyarakat dipunlajengaken wonten ing acara sarasehan utawi temu wicantenan.

3.      Sesorah kanthi cara dadakan utawa impromtu

Pidhato cara dadakan menika pidhato ingkang mboten dipungagas saderengipun. Mila saking menika, priyantun ingkang badhe ngayahi sesorah kanthi cara dadakan kedah priyantun ingkang sampun trampil ing pamicara saha sugih pengalaman ugi kawruhipun. Kepara pawongan kalawau sampun kalebet tiyang ahli sesorah.

4.      Sesorah kanthi cara ekstemporan

Sesorah cara menika juru pamedharsabda kedah ngasta cathetan alit (outline) minangka gaman utawi pangemut-emut urutaning isi ingkang badhe dipunandharaken. Cathetan kalawau namung isi wos-wosing gati badhe dipunandharaken. Cara menika padatanipun dipunginakaken dening dwija ingkang badhe mucal wonten ing ngajengipun para siswa.

C. Caranipun  Sesorah

1.      Nguwasani bahan utawi perkawis ingkang badhe dipunandharaken

Juru pamedhar sabda kedah nguwasani bahan utawi perkawis ingkang dipunandharaken sarta wanton anggenipun ngaturi tanggapan tumraping panyaruwe. Tanggapan menika kedahipun  nggadahi dhasar utawi lelandhesan ingkang boten namung adhedhasar  pangandikan kemawon. Mila kedahipun anggadahi sangu kawruh ingkang mumpuni.  

2.      Nggadhahi raos wantun

Juru pamedhar sabda ugi nggadhahi raos wantun micara ngadhepi tiyang kathah. Amarga saged ugi kawon prabawanipun kaliyan priyantun dipunadhepi. Apamaneh menawin ingkang diadhepi nggadhahi prabawa saha kepinteran ingkang linuwih.

3.       Patrap utawi sikep

Patrap utawi sikep kedah ingkang trengginas, tanggap, manteb, luwes, pantes, wibawa, boten

ingah-ingih, apamaneh wedinan. Nalikaning jumeneng kedah jejeg, boten ndhoyong, boten cekelan kepara lendhetan cagak. Perlu dipunmangertosi bilih juru pamedhar sabda utawi juru paniti laksana sajroning ngayahi wajibutawijejibahan ugi dados pasugatan mungguhing para

tamu. Ngegrengutawisemuwa utawi orane swasana pawiwahan gumantung ugi saking pjuru pamedhar sabda. Mila kedahipun nggadhahi tata krama utawi trapsila inggih menika solah

bawa, tindak-tanduk ingkang prasaja utawi menapa wontenipun boten dipundamel-damel. Owah-owahanipun pasuryan katon sumringah anengsemake amarga swasanane nyenengake.

4.      Busana saha ngadi sarira

Tegesipun nalika nglampahi jejibahan menawa busana utawi ageman saha ngadi sarira kedah

diselarasake kaliyan kahanan.

5.      Basa saha sastra

Basa minangka piranti utawi sarana lelantaran, sesambungan utawi lung-tinampi kaliyan

para tamu ingkang sami mirengaken. Mila saking menika basanipun boten basa ndakik-ndakik ingkang boten dipunmangertosi dening ingkang mirengaken, ananging basa ingkang gampang punmangertosi dening tiyang kathah. Pramila basa ingkang trep inggih menika basa ingkang leres tuntunaning parama-sastra. Pamilihing tembung, pangrakiting ukara, laguning ukara (intonasi) ingkang cetha, kendho -kenceng, inggil-andhap, cepet rindhik lsp. Ringkesing basa kudu kedah komunikatif, tegese kedah migatosaken:

·         sinten ingkang ngajak guneman

·         sinten ingkang diajak guneman

·         sinten ingkang dipunrembag

·         swasananing nalika guneman

·         sami  mangetosi ingkang dipunrembag.

D. Urut – urutane Sesorah

1. Salam Pambuka

Isine ngucapake salam marang para rawuhutawitamu, minangka tandha sapa aruh lan

pakormatan. Kawiwitan tembung nuwun utawa salam liyane.

2. Salam Pamuji

Wosipun  muji syukur saha panuwun marang Gusti ingkang Maha Agung supados ingkang dipunlampahi saged lancar, boten wonten pepalang menapa kemawon.

3. Isi

Ngaturaken menapa ancasipun sesorah. Tuladha adicara pepisahan siswa kelas IX,

pengetan dina Kartini, ceramah bab kabudayan, agama, politik saha sosial.

4. Pangarep-arep

Nyuwun donga pangestu marang para rawuhutawitamu supaya menapa ingkang dados

Gegayuhanipun (cita-cita) saged kaleksanan. Tuladha ingkang lulus sekolah saged pikantuk pagaweyan, ingkang ambal warsa saged lancar sekolahipun, ingkang dados temanten saged tentrem anggenipun amemangun bale wisma, ceramah menapa ingkang dipunandharakenutawiditerangke migunani tumrap para rawuh.

5. Panutup

Isine nyuwun pangapura marang para rawuh mbok menawi anggonipun sesorahutawipidato wonten kaluputan ing bab basa saha tindak tanduk. Sesorah ditutup kanthi salam utawi

nuwunutawimatur nuwun.

E.  TULADHA TANGGAP WACANA LULUS UJIAN

Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Nuwun

Alhamdulillahirobil’alamin, asholatu wassalu’alal asrofil ambyaaki wal mursaliin sayyiidinaa wa maulana Muhamadin wa ‘ala ‘aalihii washobihi ajma’in. ‘ama ba’du.

Salam kasugengan, salam karaharjan mugi tansah kajiwa, kasarira, dhumateng kula-panjenengan sedaya. Amin.

Panjenenganipun Bapak Dwija Linuwih, pangarsanipun pawiyatan SMA Negeri 4 ingkang satuhu kula bekteni lan kurmati;

BapakutawiIbu guru sarta karyawan SMA … ingkang satuhu sinudarsana; sarta para kanca kelas …. Ingkang kula tresnani.

Langkung rumiyin, sumangga tansah kula sedaya kraos lan rumaos kanthi ngunjukkaken puji syukur wonten ngarsanipun Gusti Allah SWT ingkang sampun kepareng ngrentahaken pinten-pinten kabagyan, kanikmatan, mliginipun nikmat iman ingkang jejeg sarta kalodhangan, satemah kula sedaya saged makempal – manunggal ing aula SMA N4  kanthi kabagaswarasan lan kawilujengan ingkang tansah tumanduk dhateng angga kita sedaya.

Para Bapak, Ibu, tuwin para lenggah sedaya, kula minangka badal wakil sarta wod lumaraping atur para kanca kelas XII , mboten kesupen ngambali atur sugeng rawuh kairing agunging panuwun, dene sampun kersa angestreni pepanggihan menika.

Kejawi menika, kula ugi ngaturaken panuwun dhateng pangarsa SMA N4 ingkang sampun kersa nampi sarta mangku sadaya sarana, ubarampe tuwin samudayanipun amrih cekapipun pepanggihan menika. Mugi-mugi kesaenaning  penggalih kaparingana nugrahaning Pangeran Ingkang Maha Asih. Kula sakanca nyuwun pangapunten kanthi sanget boten saged nyaosi pinwales menapa-menapa.

Bapak-bapak, Ibu-Ibu Guuru, bapak-Ibu Wali Murid sarta para kanca sedaya, woosing atur kula sedaya kelas XII ngaturaken agunging panuwun ing ngarsa Gusti Ingkang Maha Rahiim ingkang sampun paring sih pitulungan ngantos para kanca siswa kelas XII ing Ujian nasional sarta Ujian Sekolah wekdal menika saged lulus sarta tamat sedaya. 100%.

Dene ingkang kaping kalih, kula minangka wakilipun para kanca matur nuwun sanget dhumateng para Bapak saha Ibu Guru ingkang sampun kersa maringi piwucal, kawruh, wewarah, tuwin pitedah ingkang murakabi sanget. Boten langkung kula sakanca nyuwun pangestu mugi-mugi saged ngalengaken sinau ing tataran ingkang langkung inggil kanthi gangsar. Dene ingkang boten nglajeng aken, sageda pikantuk pedamelan laras kaliyan kasagedanipun.

Wondene atur ingkang kaping tiga, kula pitados bilih kula sakanca ruumiyin asring sami nakal, boten nggega dhawuh, nerak angger-anggering sekolahan, lan sanes-sanesipun. Sadaya wau temtu damel runtikipun penggalih. Ingkang menika kula sedaya siswa kelas XII rumaos getun keduwung sanget. Pramila kula sedaya  ngasih-asih nyuwun, mugi-mugi para BapakutawiIbu Guru kersa paring bedhahing tambak samodra pangaksama.

Para BapakutawiIbu Guru, BapakutawiIbu  Wali Murid, sarta para kanca sedaya, mekaten atur kula. Bokbilih wonten kirang sarta kalepatanipun kula pribadhi nyuwun lumunturing sih pangaksama.

Akhirul kalam, Wabilahiitaufiq wal hidayah… Wassalamu’alaikum Wr.Wb.

Nuwun! 

F. PENDALAMAN MATERI

Tanggap wacana mengeti Nuzulul Quran  ing ngisor iki wacanen kanthi permati!

Assalamu’alaikum Wr. Wb.

Nuwun!

Alhamdulillahirobil’alamin, asholatu wassalu’alal asrofil ambyaaki wal mursaliin sayyiidinaa wa maulana Muhamadin wa ‘ala ‘aalihii washobihi ajma’in. ‘ama ba’du.

Salam kasugengan, salam karaharjan mugi tansah kajiwa, kasarira, dhumateng kula-panjenengan sedaya. Amin.

Langkung rumiyin, sumangga tansah kula sedaya kraos lan rumaos kanthi ngunjukkaken puji syukur wonten ngarsanipun Gusti Allah SWT ingkang sampun kepareng paring barakah, hidayah, saha inayah-Ipun sarta sih nugraha pangayoman, saengga kula panjenengan saged nglempak ing papan menika, saperlu ngawontenaken pengetan dintten agung Nuzulul Qur’an sesarengan.

Sanggyaning ja maah rakhimakumullah ingkang kebak rahmating Allah,

Ing dinten menika surya kaping 17 Ramadhan 1444 Hijriyah kula lan panjenengan sedaya ngawontenaken pengetan Nuzulul Qur’an inggih menika tumurunipun ayat-ayat suci Al Qur’an ingkang kawahyokaken dhumateng Kanjeng Nabi agung junjungan kula panjenengan, nabi Muhammad SAW, ingkang kadadosan saking 30 juz, 114 surat lan kaprinci dados 6666 ayat.

Salajengipun, kula ngaturaken panuwun dhumateng kaum muslimin lan muslimat ing wilayah padhukuhan ngriki, ingkang sampun paring pambiyantu awujud menapa kemawon ingkang loyogipun kangge nyekapaken sedaya kabetahan pengetan menika, mugi sedaya amal kesaenan tinampi Allah SWt lan pikantuk lelintu ganjaran ingkang murwat. Amin.

Ugi dipunaturaken agenging panuwun wonten ngarsanipun BApak Al Mukaram KH Dimyati sakingBogoringkang ing samangke badhe paring pangaosan Nuzulul Qur’an, mugi saged nambahi kandeling iman lan taqwa kula sarta panjenengan sedaya. Amin.

Pengetan dinten ageng menika, sayektosipun sampun karancang, karacik tharik-tharik amrih rancag, sae saha maremaken sedayanipun. Nanging sedaya wau inggih kapurba saking cubluking para sanak kadang kalebet kula piyambak, saha kiranging seserepan, pramila kapeksa kthah cecer cewet ing samudayanipun. Pramila saking menika,sedaya kekirangan sarta kalepatan kula sedaya, awit saking namaning panawung kridha (panitia) tansah nyuwun agenging pangapunten.

Kantos waosan Bismillahirohman Nirrohiim adicara menika kawiwitan.

Kula pribadhi, sedaya lepat saha kasaring atur naming tansah nyuwun pangapunten.

Akhirul kalam Wabilahi Taufiq wal Hidayah wassalamu’alaikum Wr. Wb.

Jangkepana  kolom –kolom ing ngisor iki!

Cengkorongan	Paragraf
1.      salam pambuka 2.      atur puji syukur marang Pangeran 3.      atur kasugengan, kairing atur panuwun 4. wedharing gati utawa wosing medhar sabda utawa isining sesorah 5. atur nyuwun pangapura (tumrap sing kagungan kersa, menawa dadi wakile, lan diri pribadhin) 6.    panutuping atur utawi salam