I.
Wangsulana pitakonan-pitakonan ing ngisor kanthi menehi tandha ping (X) ing aksara a, b, c, utawa d, kang mbok anggep trep!
Wacan
kanggo soal nomer 1-3
Kacarita, Dasamuka nyulik Dewi Shinta nalika ana ing alas
Dandaka. Awit saka kuwi, rama perang nglawan Dasamuka kanggo ngrebut Dewi
Shinta saka tangane Rahwana. Dasamuka ora bisa mati sanajan wis dirajam nganggo
gaman werna-werna. Hanoman kang minangka titisane dewa ngangkat gunung kanggo
nindhihi awake Dasamuka. Dasamuka kang salah bisa dikalahake dening Anoman kaya
paribasan sapa salah bakal seleh, wong kang salah bakale kalah. Dasamuka
kapendhem urip-urip ana ing ngisor gunung. Gunung kuwi diarani Gunung Ungaran.
1.
Irah-irahan kang trep
kanggo wacan ing dhuwur yaiku ...
a.
Rama Shinta
b.
Hanoman Sekti
c.
Gunung Ungaran
d.
Dasamuka Duka
2.
Manut wacan ing
dhuwur, sebabipun Dasamuka ditindhihi gunung
dening Hanoman
yaiku ...
a.
Dasamuka ora bisa mati sanajan wis dirajam.
b.
Dasamuka perang nglawan
Rama.
c.
Dasamuka nyulik Dewi
Shinta.
d.
Dasamuka ngrebut Dewi
Shinta.
3.
Pitutur kang bisa
kapethik saka wacan ing dhuwur yaiku ... .
a.
sapa salah bakale
kalah
b.
perang salah
sawijine cara kanggo ngrampungi masalah
c.
yen tresna karo
wong kudu dipeksa
d.
yen perang becike
nganggo senjata maneka warna
Wacan kanggo soal nomer
4-7
Nalika
liburan sekolah, aku diajak simbah nonton wayang ing alun-alun. Aku
diboncengake simbah numpak sepedha onthel. Sanajan simbah wis sepuh nanging
anggone nitih sepedha banter banget.
Sawise tekan alun-alun, crita wayange wis diwiwiti. Aku lan simbah lungguh ing
ngarep panggung sinambi mangan kacang goreng. Wiwitane aku ora mudheng apa kang
diomongake dhalang. Nanging saya suwe aku mudheng jalaran simbah kanthi sabar
nyritakake kepriye critane wayang kuwi marang aku. Saiki aku seneng banget yen
diajak simbah nonton wayang amarga akeh pitutur luhur kang bisa kapethik saka
crita wayang. Wayang uga kalebu salah
sawijine budaya Jawa kang perlu dilestarekake.
4.
Irah-irahan kang trep
kanggo wacan ing dhuwur yaiku ...
a.
Numpak Sepedha
b.
Nonton Wayang
c.
Aku lan Wayang
d.
Dhalang Kondhang
5.
Miturut wacan ing
dhuwur, tokoh aku
seneng nonton wayang amarga ... .
a.
wayang
kalebu salah sawijine budaya jawa kang perlu dilestarekake
b.
dhalange
pinter anggone crita
c.
anggone
wayang ana ing alun-alun
d.
akeh
pitutur luhur kang bisa kapethik saka crita wayang
6.
Pitutur kang bisa
dipethik saka wacan ing dhuwur yaiku ... .
a.
yen nonton wayang kudu
ngajak simbah
b.
yen nonton wayang kudu
nyemak kanthi setiti
c.
nonton wayang bisa
nglestarekake budaya jawa
d.
sanajan isih cilik kudu
seneng nonton wayang
7.
Sanajan simbah wis sepuh nanging anggone nitih sepedha banter banget.
Kosok balen saka
tembung “sepuh” yaiku ....
a.
tuwa
b.
enom
c.
gedhe
d.
cilik
Teks
pacelathon kanggo soal nomer 8-9
Ibu: “Siti, tulung ibu
tukokake brambang neng warunge Lik Semi!”
Siti: “Nggih, Bu.
Panjenegan ngersakake brambang pinten kilo?”
Ibu: “Ora usah
akeh-akeh, Ndhuk, setengah kilo wae.”
Siti: “ ... ”
Ibu: “Iki dhuwite rong
puluh ewu, Ndhuk?”
Siti: “Nggih, kula
budhal rumiyin, Bu?”
Ibu: “Ya ngati-ati, Ndhuk!”
Siti: “Nggih, Bu.”
8.
Ukara kang trep kanggo
jangkepi pacelathon ing dhuwur
yaiku ...
a.
Lha dhuwite endi, Bu?
b.
Lha artanipun endi, Bu?
c.
Lha artanipun pundi,
Bu?
d.
Lha dhuwite pundi, Bu?
9.
Pitutur kang bisa
kapethik saka pacelathon ing dhuwur yaiku ... .
a.
yen dikongkon ibu kudu gelem nglakoni
b.
yen dikongkon ibu kudu
njaluk dhuwit
c.
yen dikongkon ibu kudu
ngati-ati
d.
yen dikongkon ibu kudu
takon luwih dhisek
Wacanen teks tembang ing ngisor kanthi premati!
Asmaradana
Aja
turu sore kaki
Ana
dewa nganglang jagad
Nyangking
bokor kencanane
Isine
donga tetulak
Sandhang
kalawan pangan
Ya
iku bageyanipun
Wong
melek sabar narima
10.
Isi tembang Asmaradana
ing dhuwur yaiku ... .
a.
luwih becik turu ing
wayah sore tinimbang melek nganti bengi
b.
ana dewa dundum rejeki
ing wayah sore
c.
wong kang prihatin turu
ing wayah sore bakal gampang golek sandhang pangan
d.
wong kang prihatin
melek bengi bakal gampang anggone golek sandhang pangan
11.
Ani tansah diugung dening simboke, mula watake dadi
gumedhe. Beda karo Ana kang tansah
ngalah lan nurut marang simboke.
Tembung diugung tegese yaiku ... .
a.
didukani
b.
dialem
c.
ditresnani
d.
dikepruki
12.
Ibu (sapu) ana ing
latar.
Tembung sapu
kang trep kanggo jangkepi ukara ing dhuwur
yaiku ... .
a.
sapu
b.
nyaponi
c.
nyapokake
d.
nyapu
II.
Isenana ceceg-ceceg ing ngisor iki kanthi wangsulan kang trep!
1.
Damar pingget atine amarga dituduh njupuk
bukune Andi. Kamangka dheweke babar pisan ora tau njupuk bukune Andi.
Tembung
pingget atine duweni teges ....
2.
Pak Lurah: “Di, bapakmu
ana ing omah?”
Hardi :
“Boten wonten, Pak. Bapak (lagi lunga) menyang Solo.
Pak Lurah :
“Owalah, ya wis sesuk aku tak rene maneh.”
Hardi :
“Inggih, Pak.”
Tembung ing sajroning kurung kang bener
yaiku ....
3.
Andi mangan sega pecel.
Ukara ing dhuwur yen ditulis nganggo aksara
Jawa yaiku ....
4.
Surpanakha wadul marang
kakange, Rahwana, amarga tresnane ditampik dening Rama lan Laksmana nalika ana
ing alas Dandaka.
Saka
pethikan wacan ing dhuwur Surpanakha duweni watak ....
5.
“Para sedulur, menawi
panjenengan ngersakake klambi bathik kang nengsemake ati, sumangga mundhut
bathik wonten ing griya bathik “Kreta Kencana”.
Isine
iklan ing dhuwur yaiku ... klambi bathik.
6.
Nalika liburan sekolah,
Andi diajak Wawan lunga menyang Gembiraloka numpak bis. Wawan tetep mangkat
sanajan ora diijinake dening ibune amarga isih. Nalika arep bali omah, lelorone
lali dalane saengga padha nangis lan nelpon ibune supaya methuk ing Yogyakarta.
Pitutur
kang bisa kapethik saka wacan ing dhuwur yaiku dadi anak kudu ....
7. Sekar gambuh ping catur
Kang cinatur polah kang kalantur
Tanpa tutur katula-tula katali
Kadalu warsa katutuh
Kapatuh pan dadi awon
Tembung
awon ing tembang gambuh kuwi duweni
teges ....
8.
Candi Gedhong Sanga
duweni sesawangan kang endah banget lan hawane adhem. Mula ora gumun yen akeh
... kang padha wisata ing Candhi Gedhong Sanga.
Tembung
kang trep kanggo ngisi ceceg-ceceg ing dhuwur yaiku ....
9.
Simbah ngendika yen
dadi wong aja nganti duweni watak kang gumedhe. Dadi wong kuwi luwih becik
duweni watak kang ... supaya ora gawe wong liya lara ati.
Tembung
kang trep kanggo ngisi ceceg-ceceg ing dhuwur yaiku ....
10.
Ibu tindak peken
mundhut bandheng.
Ukara ing
dhuwur yen ditulis nganggo aksara Jawa yaiku ....
III.
Wangsulana pitakonan-pitakonan ngisor iki ing lembar pawangsulan kanthi
patitis!
1.
Ukara ing ngisor iki
tulisen nganggo aksara Jawa!
a.
Alon-alon waton
kelakon.
b.
Dadi siswa kudu sregep
sinau.
c.
Gemah ripah loh jinawi.
2.
Tulisen pengalaman
pribadhimu kang lucu saparagraf wae!
3.
Owahana ukara-ukara ing
ngisor iki nganggo basa krama inggil!
a.
Mbah Karno tuku mbako
ana pasar.
b.
Bapak maca koran
sinambi ngombe kopi.
c.
Pak Hadi lunga menyang
Jakarta wingi sore.
4.
Geguritan
Bocah
Cilik Kae
Dening: Turiyo
Ragilputra
bocah
cilik sing nyapu latar kae
sapa
ngerti mbesuk tembe tukul elare
mabur
dhuwur nganglang langit numpak mega-mega
andon
lelana sinambi methiki lintang kartika
bocah
cilik kae isih bening jiwane
isih
suci lemah atine
aja
ditanduri jenu utawa senthe
aja
dibumboni wisa utawa krawe
bocah
cilik kae
togna
enyang endi bur jiwane
Tulisen amanat kang
bisa kajupuk saka geguritan ing dhuwur!
Tidak ada komentar:
Posting Komentar